چرا در بعضی روابط احساس میکنیم که نمیتوانیم خود واقعیمان باشیم؟
همهی ما در زندگی روابط مختلفی را تجربه میکنیم: با خانواده، دوستان، همکاران و پارتنرهای عاطفی. اما گاهی در برخی از این روابط، احساس ناخوشایندی به سراغمان میآید: احساس میکنیم نمیتوانیم خود واقعیمان باشیم و مجبوریم نقشی را بازی کنیم. این موضوع میتواند بسیار آزاردهنده و فرساینده باشد و به سلامت روان ما آسیب برساند. اما چه عواملی باعث میشوند که در یک رابطه نتوانیم خود واقعیمان را بروز دهیم؟ در این مقاله، به بررسی 15 نکته کلیدی در این زمینه میپردازیم:
- ✅
ترس از قضاوت شدن:
شاید نگران این هستیم که طرف مقابل ما را به خاطر عقاید، ارزشها یا رفتارهایمان قضاوت کند. - ✅
نیاز به تایید و پذیرش:
همه ما به دنبال پذیرش و تایید دیگران هستیم، اما گاهی این نیاز آنقدر قوی میشود که حاضر میشویم خودمان را تغییر دهیم تا مورد قبول واقع شویم. - ✅
تلاش برای راضی نگه داشتن طرف مقابل:
گاهی میخواهیم با رفتارهایمان طرف مقابل را خوشحال کنیم و از ناراحتی او جلوگیری کنیم، حتی اگر به قیمت نادیده گرفتن نیازهای خودمان تمام شود. - ✅
سابقه روابط ناموفق:
اگر در گذشته تجربههای تلخی در روابط داشتهایم، ممکن است ناخودآگاه ترس از تکرار آن تجربهها داشته باشیم و برای جلوگیری از آن، خودمان را سانسور کنیم. - ✅
اعتماد به نفس پایین:
وقتی اعتماد به نفس کافی نداریم، بیشتر احتمال دارد که خودمان را دست کم بگیریم و فکر کنیم که باید خودمان را تغییر دهیم تا شایسته محبت و توجه باشیم. - ✅
تفاوتهای شخصیتی زیاد:
اگر تفاوتهای اساسی در ارزشها، عقاید یا سبک زندگی با طرف مقابل داشته باشیم، ممکن است احساس کنیم که باید بخشی از خودمان را پنهان کنیم تا با او سازگار شویم. - ✅
فشار اجتماعی:
گاهی فشارهای اجتماعی و فرهنگی باعث میشوند که احساس کنیم باید طبق انتظارات خاصی رفتار کنیم و از بروز رفتارهای طبیعی خودمان خودداری کنیم. - ✅
عدم شناخت کافی از خود:
اگر به درستی خودمان را نشناسیم و از نقاط قوت و ضعف خود آگاه نباشیم، ممکن است نتوانیم خود واقعیمان را در روابط بروز دهیم. - ✅
وجود الگوهای ناسالم در رابطه:
اگر رابطه بر پایه کنترل، سرزنش یا سوء استفاده بنا شده باشد، طبیعتاً نمیتوانیم خود واقعیمان را در آن بروز دهیم. - ✅
ترس از طرد شدن:
شاید عمیقاً نگران این هستیم که اگر خود واقعیمان را نشان دهیم، طرف مقابل ما را ترک کند. - ✅
عدم وجود امنیت عاطفی:
اگر در رابطه احساس امنیت عاطفی نکنیم و نگران واکنش های تند یا غیر قابل پیش بینی طرف مقابل باشیم، بروز دادن خود واقعی دشوار می شود. - ✅
توقع بیش از حد از خود:
شاید کمال گرا باشیم و فکر کنیم باید همیشه بهترین باشیم و هیچ نقصی نداشته باشیم. این فشار مضاعف باعث می شود نتوانیم خودمان را آنطور که هستیم بپذیریم و بروز دهیم. - ✅
برنامه ریزی بیش از حد:
وقتی تمام جنبه های رابطه را از قبل پیش بینی می کنیم و سعی می کنیم هر چیزی را کنترل کنیم، جایی برای بروز خودانگیختگی و اصالت باقی نمی ماند. - ✅
نادیده گرفتن غرایز و احساسات:
شاید به طور مداوم غرایز و احساسات خود را سرکوب کنیم و سعی کنیم منطقی و حساب شده رفتار کنیم. این کار باعث می شود از خود واقعی مان دور شویم. - ✅
ارتباط غیر موثر:
اگر نتوانیم به طور واضح و با صداقت با طرف مقابل ارتباط برقرار کنیم و نیازها و احساسات خود را بیان کنیم، نمی توانیم خود واقعی مان را به او نشان دهیم.
درک این عوامل اولین قدم برای ایجاد روابطی سالمتر و صمیمانهتر است که در آن بتوانیم خود واقعیمان باشیم. به یاد داشته باشیم که یک رابطه سالم، رابطهای است که در آن هر دو طرف احساس امنیت و پذیرش داشته باشند و بتوانند بدون ترس از قضاوت شدن، خودشان را بروز دهند. البته، تغییر این الگوها نیازمند زمان و تلاش است، اما با آگاهی و تمرین میتوانیم روابطی را ایجاد کنیم که در آن احساس رضایت و اصالت داشته باشیم.
ترس از قضاوت و طرد شدن
یکی از اصلیترین دلایل، ترس از قضاوت شدن توسط طرف مقابل است.میترسیم که اگر جنبههای واقعی شخصیتمان را نشان دهیم، مورد انتقاد قرار بگیریم، مسخره شویم یا حتی طرد شویم.این ترس میتواند ریشه در تجربههای گذشته داشته باشد، مثلاً اگر در کودکی به خاطر ابراز احساساتمان تنبیه شده باشیم، احتمالاً در بزرگسالی هم از نشان دادن احساساتمان به دیگران میترسیم.در ضمن، فشارهای اجتماعی و انتظارات فرهنگی هم میتوانند در این ترس نقش داشته باشند.ممکن است احساس کنیم که باید مطابق با یک تصویر خاص باشیم تا مورد پذیرش قرار بگیریم.
وقتی میترسیم که خودمان نباشیم، در واقع انرژی زیادی را صرف پنهان کردن و تغییر دادن خودمان میکنیم که میتواند بسیار فرسوده کننده باشد.
این ترس باعث میشود که ارتباطات ما سطحی و غیرواقعی باشند، چون نمیتوانیم با طرف مقابل ارتباط عمیقی برقرار کنیم.برای غلبه بر این ترس، باید یاد بگیریم که خودمان را بپذیریم و به خودمان اجازه دهیم که آسیبپذیر باشیم.در ضمن، باید یاد بگیریم که انتخاب کنیم با چه کسانی ارتباط برقرار میکنیم.ارتباط با افرادی که پذیرای ما هستند و ما را قضاوت نمیکنند، به ما کمک میکند تا راحتتر خودمان باشیم.
عدم اعتماد به نفس و عزت نفس پایین
عزت نفس پایین باعث میشود که ارزش خودمان را کم بدانیم و فکر کنیم که شایسته عشق و پذیرش نیستیم.وقتی عزت نفس پایینی داریم، بیشتر به دنبال جلب رضایت دیگران هستیم و سعی میکنیم خودمان را مطابق با میل آنها تغییر دهیم.این افراد معمولاً به نظرات دیگران اهمیت زیادی میدهند و به راحتی تحت تأثیر آنها قرار میگیرند.عدم اعتماد به نفس باعث میشود که از ابراز نظرات و خواستههای خودمان بترسیم و نتوانیم از حقوق خودمان دفاع کنیم.برای تقویت عزت نفس، باید روی نقاط قوت خودمان تمرکز کنیم و به خودمان یادآوری کنیم که ارزشمند هستیم.
در ضمن، باید یاد بگیریم که به خودمان احترام بگذاریم و از خودمان مراقبت کنیم.
مشاوره با یک متخصص روانشناسی میتواند به ما کمک کند تا ریشه های عزت نفس پایین خودمان را شناسایی کنیم و راهکارهای موثری برای بهبود آن پیدا کنیم.
