تکنیک های کاربردی در داستانگویی که هر نویسندهای باید بداند
این تکنیکها مجموعهای از راهکارها برای خلق شخصیتهای باورپذیر، ایجاد تعلیق، بهرهگیری از زبان تاثیرگذار و شکلدهی به یک روایت گیرا و جذاب هستند. با فراگیری و به کارگیری این تکنیکها، میتوانید داستانهای خود را به سطح بالاتری ارتقا دهید.
- ✅
1. شخصیتپردازی عمیق:
شخصیتهایی خلق کنید که چندبعدی باشند، با آرزوها، ترسها و ضعفهای واقعی. - ✅
2. ایجاد کشمکش:
هسته اصلی داستان شما باید یک کشمکش جذاب باشد که خواننده را درگیر کند. - ✅
3. پیشبرد داستان با عمل:
به جای توصیفات طولانی، داستان را با کنشها و واکنشهای شخصیتها پیش ببرید. - ✅
4. بهرهگیری از جزئیات حسی:
از حواس پنجگانه برای توصیف صحنهها و ایجاد فضاسازی استفاده کنید. - ✅
5. لحن و صدا:
لحن مناسبی برای داستان خود انتخاب کنید که با محتوا و شخصیتها هماهنگ باشد. - ✅
6. دیالوگهای واقعی:
دیالوگهایی بنویسید که طبیعی و متناسب با شخصیت گویندگان باشند. - ✅
7. تعلیق و ابهام:
با ایجاد تعلیق و ابهام، خواننده را تشنه دانستن ادامهی داستان نگه دارید. - ✅
8. غافلگیری:
از غافلگیریهای به موقع برای جذابتر کردن داستان استفاده کنید. - ✅
9. نشان دادن به جای گفتن:
به جای اینکه بگویید شخصیت شما ناراحت است، نشان دهید که چگونه رفتار میکند. - ✅
10. ایجاد همذاتپنداری:
کاری کنید که خواننده بتواند با شخصیتهای داستان همذاتپنداری کند. - ✅
11. بهرهگیری از تم و پیام:
داستان خود را حول یک تم اصلی شکل دهید و پیام روشنی را منتقل کنید. - ✅
12. ریتم مناسب:
به ریتم داستان توجه کنید و از تغییر آن برای ایجاد تنوع استفاده کنید. - ✅
13. صحنهپردازی قوی:
صحنههایی خلق کنید که زنده و ملموس باشند. - ✅
14. بهرهگیری از نمادها و استعارهها:
از نمادها و استعارهها برای عمق بخشیدن به داستان استفاده کنید. - ✅
15. پایانبندی تاثیرگذار:
پایانی بنویسید که خواننده را به فکر وادارد و در ذهنش ماندگار شود. - ✅
16. بازخوانی و ویرایش:
داستان خود را چندین بار بازخوانی و ویرایش کنید تا ایرادات آن را برطرف کنید. - ✅
17. دریافت بازخورد:
از دیگران بخواهید داستان شما را بخوانند و بازخورد بدهند. - ✅
18. تمرین مداوم:
بهترین راه برای بهبود مهارتهای داستانگویی، تمرین مداوم است.
این تکنیکها تنها ابزاری هستند که در اختیار شما قرار دارند. هنر شما در این است که چگونه از این ابزارها برای خلق یک داستان منحصر به فرد و جذاب استفاده کنید. امیدوارم این تکنیکها به شما در مسیر داستانگویی کمک کنند.
18 تکنیک طلایی برای داستانگویی جذاب
1. شخصیتپردازی قوی
داستان شما بدون شخصیتهای به یاد ماندنی، چیزی کم خواهد داشت. به شخصیتهای خود عمق دهید. آنها را با آرزوها، ترسها و نقصهایی انسانی کنید. خواننده باید بتواند با آنها ارتباط برقرار کند، حتی اگر آنها در دنیایی خیالی زندگی میکنند. از تکنیک “نشان بده، نگو” در شخصیت پردازی استفاده کنید. به جای اینکه مستقیماً بگویید یک شخصیت شجاع است، موقعیتی را توصیف کنید که او در آن شجاعت نشان می دهد.
2. ایجاد تعلیق و کشش
خواننده را در لبه صندلیاش نگه دارید.سوالاتی را مطرح کنید که تا پایان داستان پاسخ داده نشوند.از ابهام و نااطمینانی برای ایجاد تنش استفاده کنید.تعلیق، چسبی است که خواننده را به داستان شما میچسباند.از پیشگویی های پنهان استفاده کنید.اشاراتی کوچک به وقایع آینده میتوانند خوانندگان را کنجکاو و مشتاق نگه دارند.با این حال، مراقب باشید که بیش از حد آشکار نباشید و داستان را لو ندهید.فصل ها را در اوج تعلیق به پایان برسانید.این کار خواننده را وادار می کند که بخواهد بلافاصله فصل بعدی را شروع کند.از سرعت داستان برای ایجاد تعلیق استفاده کنید.
در لحظات پرتنش، سرعت را کاهش دهید و به جزئیات بیشتری بپردازید.این کار به خواننده اجازه می دهد تا بیشتر در هیجان غرق شود.از فلش بک ها به طور موثر استفاده کنید.فلش بک ها میتوانند اطلاعات مهمی را در مورد گذشته شخصیت ها فاش کنند و به ایجاد تعلیق در مورد حال کمک کنند.با این حال، مراقب باشید که از فلش بک ها بیش از حد استفاده نکنید، زیرا میتوانند جریان داستان را مختل کنند.مهم نیست که چه تکنیکی را انتخاب می کنید، هدف نهایی ایجاد احساس انتظار و ناآرامی در خواننده است.
3. بهرهگیری از تصاویر و توصیفات حسی
به خواننده نشان دهید، نگویید.به جای بیان مستقیم احساسات یا موقعیتها، از توصیفات حسی استفاده کنید تا آنها را به تصویر بکشید.از حواس پنجگانه (بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه) برای ایجاد یک تجربه زنده و ملموس برای خواننده استفاده کنید.از جزئیات خاص و ملموس استفاده کنید.به جای توصیف کلی، روی جزئیات خاصی تمرکز کنید که به خواننده کمک می کند تا صحنه را بهتر تجسم کند.از تکرار برای تاکید بر تصاویر خاص استفاده کنید.تکرار یک تصویر یا عبارت میتواند به آن قدرت و ماندگاری بیشتری ببخشد.از کنتراست برای ایجاد تصاویر واضح تر استفاده کنید.
با قرار دادن دو تصویر متضاد در کنار هم، میتوانید بر ویژگی های منحصر به فرد هر یک تاکید کنید.
به حسی که می خواهید در خواننده ایجاد کنید فکر کنید و سپس از توصیفات حسی استفاده کنید که به آن حس کمک می کنند.
4. خلق لحن و صدا
به مخاطب خود فکر کنید. لحن و صدایی که برای کودکان استفاده می کنید با لحن و صدایی که برای بزرگسالان استفاده می کنید متفاوت خواهد بود. ثابت قدم باشید. لحن و صدای خود را در طول داستان حفظ کنید تا خواننده دچار سردرگمی نشود. از لحن و صدا برای ایجاد احساسات خاص در خواننده استفاده کنید. مثلا یک لحن غم انگیز میتواند خواننده را به گریه بیندازد، در حالی که یک لحن طنزآمیز میتواند او را بخنداند. به صدای شخصیت های خود نیز توجه کنید. هر شخصیت باید صدای منحصر به فرد خود را داشته باشد که منعکس کننده شخصیت و پیشینه او باشد. لحن و صدا یکی از مهمترین عناصر داستان نویسی است، زیرا به داستان شما هویت می بخشد.
5. بهرهگیری از دیالوگهای جذاب
دیالوگهای شما باید واقعی، طبیعی و هدفمند باشند. از دیالوگ برای پیشبرد داستان، آشکار کردن شخصیتها و ایجاد تنش استفاده کنید. از دیالوگهای کلیشهای و بیمعنی خودداری کنید. دیالوگ خوب، شخصیتها را زنده میکند. از زیرمتن استفاده کنید. شخصیت ها همیشه آنچه را که واقعاً فکر می کنند یا احساس می کنند، بیان نمی کنند. از دیالوگ برای انتقال پیام های پنهان استفاده کنید. دیالوگ را به عمل پیوند دهید. هرگز فقط دو نفر را در حال صحبت کردن نشان ندهید. شخصیت ها باید در حین صحبت کردن کارهای دیگری نیز انجام دهند. از لهجه و زبان محاوره ای برای افزودن واقع گرایی به دیالوگ استفاده کنید. با این حال، مراقب باشید که از این عناصر بیش از حد استفاده نکنید، زیرا میتوانند خواندن دیالوگ را دشوار کنند. تمرین کنید! هرچه بیشتر دیالوگ بنویسید، بهتر خواهید شد.
6. مدیریت ریتم و سرعت داستان
داستان شما باید ریتم و سرعت مناسبی داشته باشد. در صحنههای پرتنش، سرعت را افزایش دهید و در صحنههای توصیفی، سرعت را کاهش دهید. ریتم مناسب، خواننده را مجذوب نگه میدارد. از جملات کوتاه و بلند برای ایجاد تنوع در ریتم داستان استفاده کنید. از مکث ها و سکوت ها برای ایجاد تعلیق و تنش استفاده کنید. فصل ها و صحنه ها را در نقاط مناسبی به پایان برسانید تا خواننده را مشتاق نگه دارید. از تغییر صحنه برای تغییر ریتم داستان استفاده کنید. به طول فصل ها و صحنه ها توجه کنید. فصل ها و صحنه های خیلی طولانی میتوانند خواننده را خسته کنند.
7. خلق دنیای باورپذیر
اگر داستان شما در یک دنیای خیالی اتفاق میافتد، باید آن را به گونهای خلق کنید که برای خواننده باورپذیر باشد. قوانین و منطق دنیای خود را مشخص کنید و به آنها پایبند باشید. دنیای باورپذیر، داستان را واقعیتر میکند. از جزئیات حسی برای زنده کردن دنیای خود استفاده کنید. به صداها، بوها، رنگ ها و بافت ها توجه کنید. فرهنگ و سنت های دنیای خود را ایجاد کنید. این فرهنگ و سنت ها باید با تاریخ و جغرافیای دنیای شما سازگار باشند. به تاریخ دنیای خود فکر کنید. چه رویدادهایی در گذشته رخ داده است که بر حال تأثیر گذاشته اند؟ از زبان و اصطلاحات منحصر به فرد برای دنیای خود استفاده کنید. دنبال ثبات داشته باشید. اگر در ابتدای داستان قانونی برای دنیای خود تعیین کرده اید، باید در طول داستان به آن پایبند باشید.
8. بهرهگیری از نمادها و تمها
از نمادها و تمها برای افزودن عمق و معنا به داستان خود استفاده کنید. نمادها میتوانند اشیاء، افراد، یا موقعیتهایی باشند که نمایانگر چیزی فراتر از معنای ظاهری خود هستند. تمها، ایدههای اصلی و پیامی هستند که داستان شما به دنبال انتقال آن است. نمادها و تمها، داستان را غنیتر میکنند. 
از نمادهای جهانی استفاده کنید که برای اکثر خوانندگان قابل فهم هستند. نمادها را به طور واضح معرفی کنید و به تدریج معنای آنها را آشکار کنید. تم اصلی داستان خود را از همان ابتدا مشخص کنید و سپس از نمادها و رویدادها برای تقویت آن استفاده کنید. نمادها و تم ها باید با داستان شما مرتبط باشند و به آن عمق ببخشند. از نمادها و تم ها برای ایجاد لایه های معنایی در داستان خود استفاده کنید.
9. ایجاد تضاد و درگیری
تضاد، موتور محرکه داستان شماست. تضاد میتواند بین شخصیتها، بین شخصیت و خودش، یا بین شخصیت و محیط باشد. تضاد، داستان را جذاب میکند. تضادهای مختلف را در داستان خود ایجاد کنید. تضاد اصلی باید در طول داستان ادامه داشته باشد، اما تضادهای فرعی میتوانند به جذابیت داستان بیفزایند. از تضاد برای آشکار کردن شخصیت ها و پیشبرد داستان استفاده کنید. تضادها را به طور منطقی حل کنید. راه حل ها باید با شخصیت ها و دنیای داستان شما سازگار باشند. تضاد نباید فقط فیزیکی باشد. تضادهای عاطفی و روانی نیز میتوانند بسیار قدرتمند باشند. تضاد را از همان ابتدا معرفی کنید و به تدریج آن را تشدید کنید.
10. بهرهگیری از نقطه نظر مناسب
در طول داستان به نقطه نظر خود پایبند باشید. اگر از نقطه نظر سوم شخص استفاده می کنید، مشخص کنید که آیا محدود به دیدگاه یک شخصیت هستید یا دیدگاه های متعددی را ارائه می دهید. نقطه نظر دوم شخص (شما) کمتر رایج است، اما میتواند برای ایجاد حس درگیری و تعامل با خواننده استفاده شود. انتخاب نقطه نظر باید با هدف و موضوع داستان شما سازگار باشد. آزمایش کنید! نقطه نظرهای مختلف را امتحان کنید تا ببینید کدام یک برای داستان شما بهتر کار می کند.
11. طرحریزی دقیق
قبل از شروع نوشتن، یک طرح کلی از داستان خود تهیه کنید. طرح شما باید شامل خط اصلی داستان، نقاط عطف مهم، و شخصیتهای اصلی باشد. طرح دقیق، از سردرگمی و انحراف جلوگیری میکند. از روش های مختلف طرح ریزی استفاده کنید. برخی از نویسندگان ترجیح می دهند یک طرح مفصل تهیه کنند، در حالی که برخی دیگر ترجیح می دهند فقط یک طرح کلی داشته باشند. طرح خود را انعطاف پذیر نگه دارید. در حین نوشتن، ممکن است ایده های جدیدی به ذهنتان برسد که بخواهید در طرح خود بگنجانید. طرح خود را با جزئیات پر کنید. هرچه طرح شما دقیق تر باشد، نوشتن داستان آسان تر خواهد بود. به پایان داستان خود فکر کنید. پایان داستان باید با بقیه داستان سازگار باشد و به سوالات اصلی پاسخ دهد.
12. پرداختن به جزئیات
جزئیات، داستان شما را زنده میکنند. از توصیفات دقیق و ملموس برای ایجاد یک تصویر ذهنی واضح در ذهن خواننده استفاده کنید. جزئیات دقیق، خواننده را مجذوب میکند. به جزئیات حسی توجه کنید. صداها، بوها، رنگ ها و بافت ها میتوانند به زنده کردن داستان شما کمک کنند. از جزئیات برای نشان دادن شخصیت ها و دنیای داستان خود استفاده کنید. از جزئیات برای ایجاد حس واقع گرایی در داستان خود استفاده کنید. از جزئیات برای ایجاد تعلیق و تنش استفاده کنید. مراقب باشید که از جزئیات بیش از حد استفاده نکنید. جزئیات باید هدفمند باشند و به پیشبرد داستان کمک کنند. از جزئیات برای ایجاد یک تجربه حسی کامل برای خواننده استفاده کنید.
13. ویرایش و بازنویسی
ویرایش و بازنویسی، بخش مهمی از فرآیند داستان نویسی است. پس از اتمام نوشتن، داستان خود را به دقت بخوانید و آن را برای اشتباهات املایی، گرامری و نگارشی تصحیح کنید. ویرایش دقیق، کیفیت داستان را بالا میبرد. از یک دوست یا ویراستار بخواهید که داستان شما را بخواند و بازخورد ارائه دهد. به ساختار، شخصیت ها، دیالوگ و ریتم داستان خود توجه کنید. داستان خود را چندین بار ویرایش کنید. هر بار، روی جنبه های مختلف داستان تمرکز کنید. از نرم افزارهای ویرایش برای کمک به شما در پیدا کردن اشتباهات استفاده کنید. صبور باشید. ویرایش و بازنویسی زمان بر است، اما ارزشش را دارد.
14. ایجاد ارتباط عاطفی با خواننده
داستان شما باید احساسات خواننده را برانگیزد. خواننده باید بتواند با شخصیتها همدردی کند، از موفقیتهای آنها خوشحال شود، و از شکستهای آنها ناراحت شود. ارتباط عاطفی، داستان را به یادماندنی میکند. روی احساسات جهانی تمرکز کنید. عشق، غم، ترس، خشم و شادی احساساتی هستند که همه انسان ها تجربه می کنند. از توصیفات حسی برای ایجاد حس همدلی در خواننده استفاده کنید. شخصیت های خود را آسیب پذیر نشان دهید. از داستان گویی برای انتقال پیام های مهم استفاده کنید. از پایانی احساسی برای تاثیرگذاری بر خواننده استفاده کنید.
15. بهرهگیری از غافلگیری و چرخشهای داستانی
غافلگیری و چرخشهای داستانی میتوانند داستان شما را جذابتر و غیرقابل پیشبینیتر کنند. با این حال، از غافلگیریهای بیدلیل و غیرمنطقی خودداری کنید. غافلگیری منطقی، داستان را جذابتر میکند. غافلگیری ها را به طور طبیعی در داستان خود بگنجانید. از پیشگویی های پنهان برای آماده سازی خواننده برای غافلگیری ها استفاده کنید. غافلگیری ها باید با بقیه داستان سازگار باشند. از غافلگیری برای آشکار کردن شخصیت ها و پیشبرد داستان استفاده کنید. غافلگیری ها نباید فقط برای شوک دادن به خواننده استفاده شوند.
16. مطالعه آثار دیگران
سبک های مختلف نویسندگی را امتحان کنید. با نویسندگان دیگر در مورد آثارشان صحبت کنید. در یک کارگاه نویسندگی شرکت کنید.
17. تمرین و ممارست
مانند هر مهارت دیگری، داستانگویی نیاز به تمرین و ممارست دارد. هر روز بنویسید، حتی اگر فقط چند دقیقه باشد. هرچه بیشتر بنویسید، بهتر خواهید شد. تمرین مداوم، نویسنده را حرفهای میکند. اهداف قابل دستیابی برای خود تعیین کنید. از بازخورد گرفتن نترسید. صبور باشید. به خودتان ایمان داشته باشید. نوشتن را متوقف نکنید، مهم نیست چه اتفاقی می افتد.
18. یافتن صدای منحصر به فرد خود
مهمترین چیز این است که صدای منحصر به فرد خود را به عنوان نویسنده پیدا کنید. سبک و دیدگاه شما باید با دیگران متفاوت باشد. صدای منحصر به فرد، نویسنده را متمایز میکند. از تجربیات خود برای نوشتن استفاده کنید. درباره موضوعاتی بنویسید که به آنها علاقه دارید. از کلیشه ها دوری کنید. صادق باشید. به خودتان اجازه دهید اشتباه کنید.
وای چقدر خوبه که این نکات رو جمع کردی! من همیشه موقع نوشتن دیالوگ گیر می کنم و شخصیت هام مثل آدم آهنی حرف می زنن، یه راه حل ساده داری؟